Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından, Karakol şehrinin Türkiye’deki kardeş şehirleri Konya Büyükşehir, Gebze ve Uçhisar (Nevşehir) Belediyeleri ile Isık-Göl Valiliği ve Karakol Belediyesi işbirliğinde yaptırılan, “Kusein Karasaev Müzesi Yenilenmesi ve Çevre Düzenlemesi Projesi”, 1 Haziran 2023 tarihinde Kırgızistan’ın Karakol şehrinde düzenlenen törenle açıldı.

Törene Kırgızistan Kültür, Turizm ve Enformasyon Bakan Yardımcısı Kayrat İmanaliev, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Gebze Belediye Başkanı Zinnur Büyükgöz, Uçhisar (Nevşehir) Belediye Başkanı Osman Süslü, Karakol Belediye Başkanı Çıngız Bapaev, Karakol Şehri Meclis Başkanı Turat Akimkanov, Gebze Belediyesi Meclis Üyesi Ayhan Yılmaz, Konya Büyükşehir Belediyesi Daire Başkanı Mustafa Okçu, Konya Büyükşehir Belediyesi Dış İlişkiler uzmanı Ali Güner ve yerel idareciler ile çok sayıda davetli katıldı.

Karasaev’in kabrinde Kur’an-ı Kerim okunmasıyla başlayan törende, misafirlere Karasaev’in hayatı ve müzeyle ilgili bilgi verildi.

Karakol şehrinin Pristan-Prejevalski mahallesinde bulunan müze kompleksinin açılış töreninde konuşan ev sahibi Karakol Belediye Başkanı Çıngız Bapaev, tarihi ve kültürel kompleksin yenilenmesinde katkı sağlayan Türkiye’deki kardeş şehirleri Konya Büyükşehir, Gebze ve Uçhisar Belediyelerine ve TDBB’ye teşekkür etti. Bapaev, TDBB ve kardeş şehirler ile daha fazla işbirliğine hazır olduklarını ifade etti.

TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak ise konuşmasında “Bu proje birçok açıdan önemli bir projedir. Öncelikle, Türk Dünyası edebiyatında önemli bir yeri olan, dilbilimci Karasayev’in müzesi olması, ikinci olarak da uluslararası düzeyde farklı kurumları bir araya getiren bir proje örneği olmasıdır. Bu proje Kırgız-Türk dostluğunun sembolü olur diye ümit ediyoruz. Projeye katkıda bulunan ve açılış törenine katılan herkese teşekkür ederim” ifadelerini kullandı.

Gebze Belediye Başkanı Zinnur Büyükgöz ve Uçhisar (Nevşehir) Belediye Başkanı Osman Süslü de törende yaptıkları konuşmalarda, Kardeş şehir Karakol’da bulunmaktan ve Karasaev müzesinin yenilenmesine katkı yapmaktan duydukları memnuniyeti dile getiriler.

Konuşmalardan sonra davetliler müzeyi gezdi. Karşılıklı hediyeleşme ve günün anısına fotoğraf çekimi ile program tamamlandı.

Kuseyin Karasaev Kimdir?

Türk Dünyası edebiyatında “20. yüzyılın Kaşgarlı Mahmud’u” olarak anılan Karasayev, Kırgızistan’ın kuzeyindeki Issık-Göl vilayeti Tüp ilçesinde doğmuştur. Kırgızların 1916’da Rus Çarlığına karşı isyanına tanık olan Karasayev’in ailesi, o dönemde komşu Çin’e sığınan binlerce aileden biriydi. Ailesi, Rus Çarlığının dağılma ve Sovyetler Birliği’nin kuruluş döneminde Kırgızistan’a dönmüştür. İlk kez Kırgızca olarak Arap alfabesiyle Erkin-Too (Özgür Dağlar) gazetesini 7 Kasım 1924’te çıkarmıştır.

Kırgızların milli Manas Destanı’nın yorumlanmasında emeği geçen Karasayev, 1961-1974 döneminde Kırgızistan Devlet Üniversitesinde çeşitli görevler üstlendi. Sovyet Türkoloğu Prof. Dr. Konstantin Yudahin ile çalışan yazar, 60 bin sözcük içeren ve günümüze kadar kullanılan ilk Kırgızca-Rusça sözlüğünün yayımlanmasına katkı sağladı. Dilbilimci, “İmla ve Yazım Sözlüğü”, “Çift Kelimeler”, “Nakıl Sözler”, “Yaygın Kullanılan Kelimeler”, “Kamusname: Manas Sözlüğü” gibi toplam 30 kitap ve yüzlerce makale yayınladı.

Rus eserlerini ve Çin masallarını da Kırgızcaya çeviren Karasayev, Türk, Alman, Çin, Rus, Arap, Uygur, Kazak, Moğol, Kalmak, Özbek, Fars dillerine hakimdi. Karasayev, 31 Ocak 1998’te 97 yaşındayken vefat etti.